Yazıda değinilen başlıklar:
1. Omega-3'ün faydası nedir?
2. Kalsiyumun faydası
3. Lif zengini besinlerin faydası
4. Su
5. Demir açısından zengin gıdalar
6. C vitamini zengini gıdalar
7. D vitamini
8. B12 zengini gıdalar
9. Potasyum zengini besinler
10. Magnezyum
Orta ve ileri yaşın gereksinim duyduğu fizyolojik ihtiyaçları dengeli ve sağlıklı bir biçimde karşılayabilmek için beslenme alışkanlığımızda karbonhidrat zengini tatlı patates, bulgur, esmer pirinç gibi gıdlaların, protein zengini balık ve baklagil gibi gıdaların ve meyve ve sebzenin kesinlikle bulunması gerekiyor.
Omega-3'ün faydası nedir?
Yağ asitleri her yaşta alınması gereken önemli bir besindir ama ileri yaşta kanser, romatizma, artrit ve kalp rahatsızlıklarını tetikleyen enflamasyonları önleyebildiğinden omega 3'ün önemi daha da artmaktadır. Yağ asitlerinin, özellikle gözleri etkileyen, yaşa bağlı makula dejenerasyonu (YBMD) sürecini yavaşlattığı bilinmektedir. Son yürütülen araştırmalar ayrıca omega-3'ün beyni beslediğini ve Alzheimer riskini azaltabildiği gözlemlemiştir. Somon, hamsi, sardalya, ceviz, keten tohumu, kenevir tohumu, lahana, ıspanak, semizotu omega-3 zengini gıdalardır. Beslenme uzmanları haftada iki öğün omega-3 alınması gerektiğini belirtmekte.
Kalsiyumun faydası
Kalsiyum bedenimizin kemiklerinin sağlığını diri tutmak gibi bir işlevi vardır. Aynı zamanda düşük kan basıncına iyi geldiği gözlemlenmiştir. İstatistiki doneler maalesef ilerleyen yaşla birlikte toplumda kalsiyum tüketiminin azaldığını saptamıştır. Bedenin kalsiyum ihtiyacı öylesine yaşamsaldır ki eğer gıda yoluyla bedene yeterli kalsiyum miktarı verilmezse beden bu iytiyacını kemiklerdeki kalsiyumu emerek gidermeye çalışmaktadır. Bu durum kemiklerin zayıflamasına ve osteoporoza yol açabilmektedir. Süt, yoğurt, peynir yapraklı sebzeler ve kalsiyumla zenginleştirilmiş bazı tahıllar bol miktarda kalsiyum içerir. Dünya Sağlık Organizasyonu + 50 yaşındaki bireylerin günde 1200 mg kalsiyum tüketmesi gerektiğini belirtmektedir.
Lif zengini besinlerin faydası
Yaşla birlikte sindirim sistemimiz yavaşlamaktadır. Gastrointestinal sistem kalınlaşır ve kasılma sayısı azalır ve yavaşlar. Bu durum kabızlığa yol açabilmektedir. Lif zengini gıdalar sindirim kanalına gönderdikleri besin sayesinde sindirimin hızlanmasını sağlarlar. Bu tip besinlerin ayrıca kalp rahatsızlıklarına da iyi gelmektedir. Ceviz, tam tahıllar, tam ekmekler, tam makarna, esmer pirinç, esmer ekmek, meyveler ve sebzeler lif zengini besinlerdir.
Su
Orta ve ileri yaş gruplarının sağlığı açısından önem piramidinde günde sekiz bardak su içmek günlük fiziksel aktivitenin hemen altında bulunmakta. İlerleyen yaşla birlikte bedenin su tutma yetisi azalmaktadır. Yaşlı birey eskiden olduğu kadar sık susamasa da bedenin hala en az eskiden olduğu kadar suya ihtiyacı vardır. Dehidratasyon yani susuzluğun uyuşukluk ve akıl karışıklığı gibi etkileri vardır. Ayrıca lif açısından zengin bir beslenme alışkanlığınız varsa ekstra su içmeniz gerekmektedir çünkü lifin suyu emme özelliği yüksektir. Kaç bardak su içtiğinizin hesabını tutmakta zorlanıyorsanız gündelik olarak tüketmeniz gereken suyu bir şişeye koyabilirsiniz.
Demir açısından zengin gıdalar
Demirin bedende yaşamsal bir fonksiyonu vardır. Demir ciğerlerden bedene oksijen taşıyan homoglobin üretiminden sorumludur. Demir eksikliği durumunda vücut dokusuna yeterli miktarda oksijen iletilemez. Bunun sonucu olarak yorgunluk ve uyuşukluk hissedilir. Demir eksikliği anemi olarak adlandırılır.
C vitamini zengini gıdalar
Antioksidan olarak bilinen C vitamini kanser ve kalp rahatsızlıklarını önlemede etkilidir. C vitamini aynı zamanda kollajen ürtimine dahil olmaktadır. Kollajen tenin esnek kalmasını, ölü hücrelerinden arınmasını ve sağlıklı kalmasını sağlar. C vitamini kemik ve dişlerin onarılmasında ve yaraların iyileşmesinde etkilidir. Bu temel vitamin meyve ve sebzelerde bulunur.
D vitamini
D vitamini kalsiyumun emilimine yardımcı olur böylece kemiklerin kalsiyum yitirme hızı yavaşlatılır. Kemik yoğunluğunun korunmasına yani osteoporozun önlenmesine yardımcı olur. Son bulgular D vitamininin multipl skleroz, tip 2 diyabet, kanser ve rumatoid osteoporoz gibi kronik rahatsızlıklara karşı koruduğunu da göstermektedir. Tahıllar, süt, yoğurt, yumurta, ton balığı ve somon D vitamini açısından zengin gıdalardır. D vitamini eksikliği düşme riskini de arttırmaktadır.
B12 zengini gıdalar
B12 vitamini sinir sisteminin işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesini, kırmızı kan hücre üretimini sağlar. Yaşlanmayla birlikte vitaminlerin doğrudan gıdalardan alınması zorlaştmaktadır. Dolayısıyla hekiminizle vitamin takviyesi konusunu görüşmek isteyebilirsiniz.
Potasyum zengini besinler
Orta ve ileri yaş gruplarındaki bireylerin günde 4700 mg potasyum almaları gerekir. Potasyum hücre oluşumunu destekler, tansiyonu dengeler ve böbrek taşı oluşumu riskini azaltır. Kemikleri de sağlamlaştırdığı bilinmektedir. Muz, kırmızı erik ve patates gibi meyve ve sebzelerde bulunur. Potasyum eksikliği bir sorun, aşırı potasyum eksikliği ise tehlikelidir.
Magnezyum
Magnezyumun 300 kadar fizyolojik fonksiyondan sorumludur. Kalbi korur, bağışıklık sistemini diri tutar ve kemikleri kuvvetlendirir. İlerleyen yaşla birlikte vücudun magnezyum emme yetisi azalmaktadır. Kepekli tahıllar, ceviz, taze meyve ve sebzeler magnezyum açısından zengin besinlerdir.